มุสลิมยูนนานมาจากไหนก่อนมาถึงไทย และกุบไลข่าน จักรพรรดิ์ผู้ยิ่งใหญ่

1044

ในภาคเหนือของไทยมีพี่น้องมุสลิมเชื้อสายจีน เข้ามาตั้งรกรากยาวนานกว่า 100 ปี โดยอพยพมาจากมณฑลยูนนาน ส่วนหนึ่งเดินทางมาค้าขาย ก่อนจะลงหลักปักฐานอาศัย เริ่มต้นที่เชียงใหม่ และหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ทหารมุสลิมซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกองพล 92 ของ เจียงไคเช็ค หลังพ่ายแพ้ให้แก่กองทัพของเหมา เจ๋อ ตง ได้หลัยเข้ามาตั้งถิ่นฐานในประเทศไทย พื้นที่เชียงใหม่ และเชียงราย ก่อนจะกระจายไปยังหลายพื้นที่

ภาพจำลองบ้านเรือนพ่อค้ามุสลิมในตาตูร์ เมืองหลวงราชวงศ์หยวน กว้างขวางประมาณ 4,000 ตร.ม.

สืบสาวต่อปว่า มุสลิมเข้ามาอยู่ในมณฑลยูนนานได้อย่างไร และยาวนานแค่ไหนแล้ว
ย้อนไปในสมัยก่อนเกิดอาณาจักรมองโกล เจงกิสข่าน จากเผ่าเร่ร่อนในทุ่งหญ้าสเต็บ ได้รวบรวมไพร่พล ทหารม้านับแสนนาย เป็นกองทัพอันเกรียงไกร กรีฑาทัพเข้ายุดครองยูเรเชีย กลายเป็นอาณาจักรที่ยิ่งใหญ่ยึดครองพื้นที่ได้มากที่สุดในประวัติศาสตร์ รวมถึง ดินแดนในเอเชียกลางที่เป็นอาณาจักรมุสลิม

จนมาถึงยุคของข่านใหญ่คนที่ 5 กุบไลข่าน ทำการรัฐประหาร ด้วยการแบ่งชิงอำนาจกับน้องชาย ได้รับชัยชนะเป็นข่านใหญ่ เป็นข่านที่นำทัพยึดจีนแผ่นดินใหญ่ได้สำเร็จ เป็นยุคที่มองโกลปกครองตั้งแต่จีนไปจนถึงยุโรป ก่อตั้งเป็นราชวงศ์หยวน ปกครองจีนด้วยการก่อสร้างเมืองตาตูร์ (ปักกิ่ง) เป็นศูนย์กลางการปกครอง และศูนย์กลางทางเศรษฐกิจ โดยในทางเศรษฐกิจ ได้ก่อตั้ง กระทรวงซางซู มอบหมายให้ นายอาหมัด จากเมืองอาวาระซัมชา ในเอเชียกลาง ที่ถูกเจงกิสข่านตีแตก เป็นเจ้ากระทรวง ดูแลการค้าขายทั้งหมด สร้างรายได้ให้กับกุบไลข่ายอย่างเป็นกอบเป็นกำ

หลุมฝังศพของซัยยิด อาจา ที่เมืองคุนหมิง มณฑลยูนนาน

มุสลิมไม่ได้มีบทบาทเฉพาะในเมืองตาตูร์ แต่ด้านล่าง ที่ยูนาน กุบไลข่าน มอบหมายให้ ซัยยิด อาจา อาอัลดิน ปกครองเมืองยูนนาน และรับผิดชอบเรื่องการค้าขาย สร้างความรุ่งเรืองให้กับกุบไลข่านมากมาย

บนหินหลุมฝังศพของ ชัยยิด อาจานั้น ได้จารึกข้อความเป็นภาษาอาหรับ ระบุว่า เขาได้รับเชิญจากเจงกีสข่าน จากมูคาร่า มามองโกเลีย ก่อนจะเข้ามายังยูนนาน  ได้รับการยกย่องให้เป็น ราชาที่มีอำนาจเต็ม จนปัจจุบัน ตระกูลชัยยิดยังอยู่ที่ยูนนาน เป็นรุ่นที่ 47-48 แล้ว

กุบไลข่าน ขึ้นครองอำนาจเมื่อตอนอายุ 50 ปี สวรรคต เมื่ออายุ 80 ปี ตลอดพระชนม์ชีพ พระองค์เป็นจักรพรรดิ์ที่ได้รับการยกย่องเป็นมหาราช แต่หลังจากพระองค์สิ้นพระชนม์ ราชวงศ์หยวนของมองโกล ก็เสื่อมอำนาจลง จนที่สุดชาวฮั่นก็กรีฑาทัพเข้ายึดตาตูร์ สถาปนาเป็นราชวงศ์หมิง มองโกลได้ล่าถอยกลับเป็นเป็นชนเผ่าเร่รอนดังเดิม รวมทั้งดินแดนในยูเรเชีย ก็สูญสลายไปในเวลาไม่นาน

เรียบเรียงจากสารคดี อาณาจักรมองโกล