การจำนองบ้าน เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่เจ้าของบ้านหลายคนมองหาเมื่อต้องการเปลี่ยนสินทรัพย์ที่มีอยู่ให้กลายเป็นเงินสด ไม่ว่าจะเพื่อนำไปเสริมสภาพคล่องทางการเงิน ลงทุน หรือใช้จ่ายในโอกาสสำคัญต่าง ๆ แต่ก่อนจะตัดสินใจจำนองบ้าน คุณควรทำความเข้าใจข้อมูลพื้นฐานและข้อควรรู้ที่สำคัญ เพื่อป้องกันปัญหาทางกฎหมายและการเงินในอนาคต เรารวบรวม 5 ข้อควรรู้ก่อนตัดสินใจจำนองบ้านมาแนะนำ ดังนี้
1. รู้จักความหมายของ “จำนอง” ให้ชัดเจน
จำนอง คือ การนำอสังหาริมทรัพย์ เช่น บ้าน ที่ดิน หรือคอนโดฯ ไปใช้เป็นหลักประกันในการกู้ยืมเงินจากสถาบันการเงินหรือบุคคลอื่น โดยที่ผู้จำนองยังคงมีสิทธิครอบครองและอยู่อาศัยในบ้านหลังนั้นได้ตามปกติ แตกต่างจากการขายฝากที่กรรมสิทธิ์จะเปลี่ยนไปอยู่กับผู้รับซื้อทันที จนกว่าจะมีการไถ่ถอน
สิ่งสำคัญคือ การจำนองต้องทำสัญญาเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อเจ้าหน้าที่ที่สำนักงานที่ดินเท่านั้น จึงจะมีผลบังคับตามกฎหมาย
2. ประเมินมูลค่าทรัพย์สินก่อนจำนอง
ก่อนนำบ้านไปจำนอง ควรให้เจ้าหน้าที่ธนาคารหรือสำนักงานที่ดินประเมินราคาบ้านหรือที่ดินก่อน เพื่อทราบว่าทรัพย์สินของคุณมีมูลค่าอยู่ที่ประมาณเท่าไหร่ ซึ่งจะเป็นปัจจัยกำหนดวงเงินกู้ที่สามารถขอได้ โดยปกติแล้ววงเงินจำนองบ้านจะอยู่ที่ประมาณ 70-90% ของราคาประเมิน
นอกจากนี้ การประเมินที่แม่นยำยังช่วยให้คุณสามารถวางแผนการกู้ยืมได้เหมาะสม ไม่กู้เกินความจำเป็น และลดโอกาสในการเป็นหนี้เกินตัว
3. ศึกษาอัตราดอกเบี้ยและค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้อง
การจำนองบ้านกับสถาบันการเงินแต่ละแห่ง จะมีอัตราดอกเบี้ย เงื่อนไข และค่าใช้จ่ายในการดำเนินการแตกต่างกัน เช่น ค่าธรรมเนียมจดจำนอง (ปกติคิด 1% ของวงเงินจำนอง) ค่าประเมินราคาทรัพย์ ค่าประกันอัคคีภัย และค่าอากรแสตมป์
แนะนำให้เปรียบเทียบข้อเสนอจากหลาย ๆ ธนาคาร เพื่อเลือกเงื่อนไขที่เหมาะสมกับคุณที่สุด ทั้งในเรื่องดอกเบี้ยคงที่ ดอกเบี้ยลอยตัว และค่าธรรมเนียมอื่น ๆ ที่อาจเกิดขึ้นในระหว่างสัญญา
4. ตรวจสอบสิทธิ์และภาระผูกพันของบ้านก่อนจำนอง
ก่อนนำบ้านไปจำนอง ควรตรวจสอบให้แน่ใจว่าทรัพย์สินนั้นไม่มีภาระผูกพันอื่น ๆ เช่น ถูกอายัด ถูกฟ้องร้อง หรือจำนองไว้กับสถาบันการเงินอื่นอยู่แล้ว
สามารถตรวจสอบข้อมูลเหล่านี้ได้ที่สำนักงานที่ดิน โดยขอคัดสำเนาเอกสารสิทธิ์และดูรายการจดทะเบียนภาระผูกพันประกอบ เพื่อความมั่นใจก่อนทำธุรกรรม
5. วางแผนการผ่อนชำระและไถ่ถอนให้ชัดเจน
เมื่อจำนองบ้านแล้ว อย่าลืมวางแผนการผ่อนชำระเงินกู้ให้เหมาะสมกับรายได้ เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาการผิดนัดชำระหนี้ ซึ่งอาจทำให้ถูกยึดทรัพย์และถูกขายทอดตลาดในภายหลังได้
ควรคำนวณยอดเงินที่ต้องชำระต่อเดือน และเตรียมเงินสำรองเผื่อในกรณีฉุกเฉิน หากเป็นไปได้ ควรวางแผนไถ่ถอนบ้านเมื่อมีโอกาส เพื่อคืนอิสรภาพให้ทรัพย์สินของคุณและลดภาระดอกเบี้ยในระยะยาว
การจำนองบ้านเป็นอีกทางเลือกในการเพิ่มสภาพคล่องทางการเงินที่ดี แต่ก่อนตัดสินใจควรศึกษาข้อมูลให้รอบด้าน ทั้งในเรื่องกฎหมาย เงื่อนไขการกู้ ดอกเบี้ย และวางแผนการชำระหนี้อย่างรัดกุม
หากเตรียมตัวครบถ้วนตาม 5 ข้อข้างต้น ก็จะช่วยให้การจำนองบ้านเป็นไปอย่างราบรื่น ปลอดภัย และคุ้มค่าต่อทรัพย์สินของคุณที่สุด
