การเคลื่อนไหวครั้งแรกของกลุ่มประเทศอาหรับ เมื่อกาตาร์ ซาอุดีอาระเบีย และอียิปต์ เรียกร้องให้กลุ่มฮามาสวางอาวุธและสลายตัว เพื่อสร้างรัฐปาเลสไตน์ใหม่ แต่ยังไม่มีปฏิกริยาจากอิสราเอลและสหรัฐ
.
ในการประชุมของสหประชาชาติเมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม 2025 ซึ่งมีฝรั่งเศสและซาอุดีอาระเบียเป็นประธานร่วม 17 ประเทศ พร้อมด้วยสหภาพยุโรปและสันนิบาตอาหรับ ได้ร่วมกันลงนามในแถลงการณ์เรียกร้องให้กลุ่มฮามาสยุติการปกครองในฉนวนกาซาและส่งมอบอาวุธให้กับองค์การบริหารปาเลสไตน์ (Palestinian Authority-PA) โดยมีเป้าหมายเพื่อยุติสงครามที่ดำเนินมาอย่างยาวนาน และปูทางไปสู่การจัดตั้งรัฐปาเลสไตน์ที่เป็นเอกราชและมีอธิปไตย
ท่าทีที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน
ความเคลื่อนไหวนี้ถูกเรียกว่าเป็น “ประวัติศาสตร์และไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน” (historic and unprecedented) โดยรัฐมนตรีต่างประเทศฝรั่งเศส เนื่องจากเป็นครั้งแรกที่ประเทศอาหรับที่สำคัญอย่างกาตาร์ ซาอุดีอาระเบีย และอียิปต์ ร่วมกันประณามการโจมตีของกลุ่มฮามาสเมื่อวันที่ 7 ตุลาคม 2023 อย่างเป็นทางการ และเรียกร้องให้ฮามาสยุติบทบาททางการเมืองและการทหารอย่างชัดเจน
แถลงการณ์ความยาว 7 หน้ากระดาษระบุว่า “ในบริบทของการยุติสงครามในกาซา ฮามาสต้องยุติการปกครองในกาซาและส่งมอบอาวุธให้กับองค์การบริหารปาเลสไตน์ โดยได้รับการสนับสนุนจากนานาชาติ” นอกจากนี้ ในแถลงการณ์ยังมีการเสนอให้สามารถส่งกองกำลังจากต่างชาติเข้าไปรักษาเสถียรภาพในกาซาได้หลังสิ้นสุดความขัดแย้ง ภายใต้การกำกับดูแลของสหประชาชาติ
เบื้องหลังและบริบท
การเจรจาหยุดยิง ความเคลื่อนไหวนี้เกิดขึ้นท่ามกลางการเจรจาหยุดยิงที่ดำเนินมาอย่างต่อเนื่อง โดยมีกาตาร์และอียิปต์เป็นคนกลาง แต่ยังไม่สามารถบรรลุข้อตกลงที่ยอมรับได้ทั้งสองฝ่าย
.
แรงกดดันต่อฮามาส
การที่ประเทศอาหรับซึ่งเคยมีบทบาทเป็นผู้สนับสนุนหรือคนกลางในการเจรจาหันมากดดันฮามาสโดยตรง ถือเป็นการเปลี่ยนแปลงท่าทีที่สำคัญ และเพิ่มแรงกดดันให้กลุ่มฮามาสต้องทบทวนจุดยืนของตนเอง
แนวทางสองรัฐ
ข้อเรียกร้องนี้สอดคล้องกับความพยายามของนานาชาติในการฟื้นฟู “แนวทางสองรัฐ” ซึ่งหมายถึงการมีรัฐอิสราเอลและรัฐปาเลสไตน์อยู่ร่วมกันอย่างสันติ
อย่างไรก็ตาม ในการประชุม อิสราเอลและสหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นพันธมิตรที่สำคัญ ไม่ได้เข้าร่วมการประชุมในครั้งนี้
การเคลื่อนไหวของกลุ่มอาหรับและฝรั่งเศส สะท้อนให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญในสมการการเมืองของตะวันออกกลาง ซึ่งประเทศอาหรับหลักๆ ได้แสดงจุดยืนที่ชัดเจนว่า การยุติบทบาทของกลุ่มฮามาสเป็นเงื่อนไขสำคัญในการสร้างสันติภาพและนำไปสู่การก่อตั้งรัฐปาเลสไตน์ในอนาคต
