กาแฟต้นแรก พันธุ์โรบัสต้า ต้นแรกนำเข้ามาจากเปรัค มาเลเซีย ประมาณ 140 ปีที่แล้ว หลายฝ่ายเร่งส่งเสริมให้ สะบ้าย้อย เป็นเมืองกาแฟ ให้กาแฟกลับมาบูมอีกครั้ง
Mtoday ได้มีโอกาสไปสัมผัส ต้นกาแฟโรบัสต้าต้นแรกของไทย ที่บ้านห้วยบอน ตำบลบ้านโหนต อ.สะบ้าย้อย จ.สงขลา ได้สัมผัสกับกาแฟต้นแรกของประเทศไทย
กาแฟโรบัสต้าต้นแรก ตั้งอยู่ที่บ้าน โต๊ะกูนิติหมุน สุหลงกุด ชาวยาลอ ที่ย้านถิ่นฐานมาอยู่บ้านห้วยบอน เมื่อกว่า 100 ปีก่อน นิหยา สุหลงกุ อายุ 93 ปี ลูกของโต๊ะกูนิติหนุน เล่าว่า คุณพ่อของเธอ เดินทางไปค้าขายที่เปรัค ประเทศมาเลเซีย ขากลับได้นำเมล็ดกาแฟใส่ในตลับไม่ขีดไฟ เพราะกลัวโดนจับ นำมาปลูกที่บ้านและมีคนนำไปขยายพันธุ์ต่อ มีการปลูกกันมาก ตอนนั้นกาแฟเป็นที่นิยม
‘จำได้ตอนเด็ก ได้ช่วยเก็บเมล็ดกาแฟ นำไปล้างที่ห้วยใกล้บ้าน จึงนำมาคั่ว ส่วนตัวก็นำเมล็ดมาคลุกกับน้ำตาลโตนด ส่วนเมล็ดคนจีนจะเข้ามารับซื้อ’ ลูกสาวโต๊ะกูนิติหมุน กล่าว
ขณะที่ หนิสากิหน๊ะ เจ๊ะเห็ง กับคอลีเย๊าะ หมินเจะเกะ เหลนของโต๊ะกูนิติหมุน ให้ข้อมูลว่า กาแฟต้นหลังบ้าน เป็นกาแฟรุ่นที่ 2 ที่ขายพันธุ์มาจากกาแฟต้นแรก เมื่อก่อนไม่ค่อยมีคนสนใจ เพราะไม่รู้คุณค่า ตอนนี้กาแฟกลับมาเป็นที่นิยม มีคนตามหาประวัติ ทั้งอาจารย์มหาวิทยาลัยที่ทำวิจัย ทางจังหวัดเดินทางมาดูต้นกาแฟต้นแรกกันมาก
‘มีข้อมูลที่ผิดพลาดที่มีการนำเสนอโดยทางจังหวัดและในวีกิพีเดีย ระบุว่า นิติหมุนนำเมล็ดกาแฟมาจากมักกะห์ ประเทศซาอุฯ ไม่เป็นควรจริง ดต๊ะกูนิติหมุน ไม่เคยเดินทางไปมักกะห์ แต่นำเข้ามาจากรัฐเปรัก มาเลเซีย ตอนนั้นทวด เป็นนายฮ้อยนำวัว นำสินค้าไปขาย ขากลับก็นำเมล็ดกาแฟใส่กล่องไม้ขีดไฟเข้ามา และมีการขยายพันธุ์กันมากในช่วงนั้น’ เธอ ให้ข้อมูล
พวกเธอ ยัง บอกว่า ปี พ.ศ.2447 ที่นำเข้ามา ก็ไม่รู้ว่า เป็นข้อมูลจากไหน จากการที่ได้ร่วมคำนวณกับอาจารย์มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ พบว่า ระยะเวลานำเข้า ประมาณ 140 ปี ไม่ใช่ 2447 และทางจังหวัด ได้วาดรูปทวดไปโปรโมท เป็นชายใส่โต๊บแบบอาหรับ ก็ไม่ใช่รูปที่ถูกต้อง ทวดเป็นคนไทยเชื่อสายมลายู แต่มีรูปร่างใหญ่ แต่งตัวธรรมดาๆ ไม่ใช่แบบอาหรับ จึงอยากให้มีการเปลี่ยนแปลงข้อมูลด้วย
นายณัฏฐ์ชนน ศรีก่อเกื้อ ส.ส.สงขลา พรรคภูมิใจไทย กล่าวว่า โรบัสต้าต้นแรกอยู่ที่สะบ้าย้อย ในอดีตมีการปลูกกาแฟกันมาก แต่เมื่อกาแฟความนิยมลดลงไป ชาวสวนก็ไปปลูกอย่างอื่นแทน ตอนนี้กาแฟกลับมาเป็นที่นิยม จึงจะสนับสนุนให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องส่งเสริมการปลูกกาแฟให้รุ่งเรืองเหมือนในอดีต
ทั้งนี้ ในวันที่ 17 มีนาคม ผู้ว่าราชการจังหวัดสงขลา จะเดินทางไปเปิดร้านกาแฟที่สะบ้าย้อย ส่งเสริมให้สะบ้าย้อยเป็นเมืองกาแฟ ข้อมูลจากกลุ่มแม่บ้านสะบ้าย้อย พบว่า สะบ้าย้อย มีผู้ปลูกกาแฟประมาณ 400 ไร่ ได้ผลิตผลปีละประมาณ 10,000 กิโลกรัมมีโรงคั่วกาแฟ และมีร้านกาแฟบริการ
