เปิดตำนาน “เจ๊ะมะฮะนี” หญิงสาวชาวไทยสูงศักดิ์ ตัวแทนเชื่อมความสัมพันธ์ ระหว่างตระกูล “ปูเต๊ะ- ราชวงศ์กลันตัน” ในฐานะพระชายาแห่ง พระโอรสองค์สุลต่าน มูฮัมหมัดที่ 4 แห่งราชวงศ์กลันตัน
ย้อนกลับไปประมาณปีพ.ศ. 2480 สมัยรัชกาลที่ 8 มีหญิงสาวชาวสตูลผู้เลอโฉมนามว่า นางสาวมะฮะนี หลังปูเต๊ะ ได้เข้าพิธีเสกสมรสกับเจ้าชาย เติงกู มะห์มูด ซึ่งเป็นพระโอรสลำดับที่ 4 ในสุลต่านมูฮัมหมัดที่ 4 แห่งราชวงศ์กลันตัน
นางสาวมะฮะนี ได้เสกสมรสเป็นภรรยาลำดับที่สองของ เจ้าชายเติงกู มะห์มูด นางสาวมะฮะนีเป็นบุตรสาวของนายเจ๊ะอับดุลลาห์ หลังปูเต๊ะ กับ นางสุไบด๊ะ หลังปูเต๊ะ (ปากบารา) นางสาวมะฮะนีเกิดประมาณปีพ.ศ. 2460 นายเจ๊ะอับดุลลาห์เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดสตูล 5 สมัย และรัฐมนตรี 3 สมัย การเสกสมรสนี้เกิดขึ้นเพื่อเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างตระกูลหลังปูเต๊ะและราชวงศ์กลันตัน
ย้อนกลับไปเมื่อสยามได้ยึดเมืองไทรบุรี (รัฐเกอดะห์) ในปีพ.ศ. 2356 สมัยรัชกาลที่ 2 ทำให้ชาวบ้านจากเปอร์ลิส สตูล และเกาะลังกาวีซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของรัฐเกอดะห์ ถูกกวาดต้อนไปอยู่ที่นครศรีธรรมราชเป็นจำนวนมาก รวมถึงบรรพบุรุษหลายคนของนายเจ๊ะอับดุลลาห์ หลังปูเต๊ะ
นายเจ๊ะอับดุลลาห์ มีญาติใกล้ชิดชื่อ โต๊ะย๊ะ หลังปูเต๊ะ เป็นชาวนครศรีธรรมราชเดิม ถูกนำขึ้นถวายตัวเป็นพระชายาของสุลต่านอะห์มัด ตั้งแต่เยาว์วัย จึงเป็นที่มาของการเสกสมรสระหว่างเจ้าชายเติงกู มะห์มูด กับ นางสาวมะฮะนี บุตรสาวผู้เลอโฉมของนายเจ๊ะอับดุลลาห์ เพื่อเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างตระกูลหลังปูเต๊ะ และราชวงศ์กลันตัน
เจ้าชายเติงกูมะห์มูด และนางสาวมะฮะนี หรือต่อมาเรียกว่าเจ๊ะมะฮะนี (Cik Mahani binti ‘Abdu’lla) มีบุตรชายสองคนคือ 1. เติงกูไซนันรอชิด (Y.M. Tengku Dato’ Zainal Rashid bin Tengku Mahmood) เกิดพ.ศ. 2482 ถึงแก่กรรม พ.ศ. 2563 และ 2. เติงกูไซนัน อาดเล็น (Y.M. Tengku Datuk Dr Zainal Adlin bin Tengku Mahamood) เกิดพ.ศ. 2483
ต่อมาเจ๊ะมะฮะนี สมรสเป็นครั้งที่ 2 กับเติงกูยะฮา ซึ่งเป็นน้องชายของเติงกู บัดรียะห์ ราชินีแห่งรัฐเปอร์ลิศ แต่ไม่มีบุตร
เจ๊ะมะฮะนี ถึงแก่กรรมวันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2537 ฝังที่สุสานประจำตระกูลหลังปูเต๊ะ ณ บ้านทำเนียบ ต.กำแพง อ.ละงู จังหวัดสตูล เคียงข้างหลุมศพของบิดาคือ นายเจ๊ะอับดุลลาห์ หลังปูเต๊ะ
เจ้าชายเติงกูมะห์มูด มีพระนามเต็มว่า Y.B.M. Tengku Mahmud al-Haj ibni al-Marhum Sultan Muhammad IV
สุลต่านมูฮัมหมัดที่ 4 แห่งรัฐกลันตัน มีพระนามเต็มว่า H.H. Paduka Sri Baginda Sultan Muhammad IV ibni al-Marhum Sultan Muhammad III ครองราชย์ระหว่างพ.ศ. 2443-2463 เป็นพระโอรสของสุลต่านมูฮัมหมัดที่ 3 สุลต่านมูฮัมหมัดที่ 4 มีพระชายา 2 พระองค์ มีพระโอรส 5 พระองค์ พระธิดา 4 พระองค์ พระโอรส 2 พระองค์คือ สุลต่านอิสมาอีลและสุลต่านอิบรอฮีม พี่ชายของเจ้าชายเติงกูมะห์มูด ขึ้นครองราชย์ต่อจากพระองค์
เติงกู บัดรียะห์ มีพระนามเต็มว่า Raja Perempuan Besar Tengku Budriah binti Almarhum Tengku Ismail เป็นราชินีในสุลต่านซัยยิด ปุตรา ซึ่งเป็นสุลต่านแห่งรัฐเปอร์ลิส และเป็นสมเด็จพระราชาธิบดี (ยังดี เปอร์ตวน อากง) พระองค์ที่ 3 แห่งมาเลเซีย เติงกูบัดรียะห์ มีน้องชาย (พระอนุชา) คือ เติงกูอะหมัด ริทธาอุดดีน อดีตรัฐมนตรีต่างประเทศประเทศมาเลเซีย และตนกูยะฮา ซึ่งเสกสมรสกับเจ๊ะมะฮะนี
ผู้เขียน ดร. รุสตั้ม หวันสู เป็นหลานของเจ๊ะมะฮะนี หลังปูเต๊ะ
อ้างอิง: ….The Royal Ark. (2017). Kelantan Genealogy. Retrieved June 15, 2020, from https://www.royalark.net/Malaysia/kelant7.htm
