วันที่ 27 มี.ค. 60 ชาวบ้านในพื้นที่ หมู่ที่ 1 และหมู่ที่ 8 ตำบลบุดี อำเภอเมือง จังหวัดยะลา ซึ่งเป็นสมาชิกของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนปลูกข้าวปลอดสารพิษ ตำบลบุดี ได้รวมกลุ่มกัน กว่า 30 คน ลงแขกเกี่ยวข้าวหอมมือลอ ที่บริเวณแปลงเรียนรู้ หมู่ที่ 1 และหมู่ที่ 8 ในเนื้อที่ 3 ไร่ เพื่อเตรียม นำไปสีเป็นข้าวซ้อมมือขาย ตลอดจนนำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ ต่างๆ เพื่อสร้างรายได้ให้กับครอบครัว โดยแต่ละคนก็จะเตรียมแกระ ไปคนละกัน เพื่อใช้เก็บเกี่ยว ช่วยกันคนละไม้ละมือ ซึ่งการลงแขกเกี่ยวข้าวนี้ จะเป็นวิธีที่จะช่วยให้ชาวบ้านสามารถเก็บเกี่ยวข้าวได้เร็วขึ้น ย่นระยะเวลา และยังเป็นการเสริมสร้างความรัก ความสามัคคี ให้กับชาวบ้านอีกด้วย
นายเจริญ พรมสุข ผู้อำนวยการวิทยาลัยชุมชนจังหวัดยะลา กล่าวว่า สำหรับความเป็นมาของการปลูกข้าวในพื้นที่ตำบลบุดี นั้น เริ่มจาก วชช.ยะลา ได้เข้ามามีส่วนร่วมในการสำรวจความต้องการของประชาชนในพื้นที่ ก็พบว่า ชาวบ้านตำบลบุดี ต้องการที่จะปลูกข้าว เนื่องจากพื้นที่ หมู่ที่ 1 และหมู่ที่ 8 ปลูกข้าวมาก่อน แต่มีปัญหาเรื่องน้ำและพันธุ์ข้าว ทาง วชช.ยะลา จึงร่วมกับเทศบาลตำบลบุดี เกษตรอำเภอ เกษตรตำบล ได้เข้ามาให้การสนับสนุนประชาชนโดยการปลูกข้าวปลอดสารพิษ และพัฒนาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2557 จนถึงปัจจุบัน โดยพื้นที่นี้เป็นโครงการในเขตของ วชช.ยะลา ซึ่งได้รับงบประมาณจากงบพัฒนาภาคใต้เพื่อความมั่นคง เริ่มแรกพัฒนา หมู่ที่ 1 หมู่ที่ 8 ปลูกข้าว จำนวน 500 ไร่ ในปี 2557 ปี 2558 พัฒนา เป็น 800 ไร่ ปี 2559-2560 พัฒนามาเป็น 1,200 ไร่ ต่อไปก็จะพัฒนาต่อเนื่องในปี 2560-2561 ที่ผ่านมา ประชาชนให้ความสนใจกันมาก
โดยพันธุ์ข้าวที่นำมาปลูก ก็จะเป็นข้าวพันธุ์พื้นเมือง ซึ่งประชาชน เกษตร เล็งเห็นว่ามีคุณค่า และควรอนุรักษ์ไว้ ขณะเดียวกัน ก็นำข้าวพันธุ์ไรท์เบอรี่มาปลูกทดลอง เพื่อให้ประชาชนได้เห็นถึงพันธุ์ข้าวที่ดี เติบโตเร็ว ให้ผลผลิตมาก ปลูกควบคู่กับข้าวพันธุ์พื้นเมือง นอกจากนั้น ก็ยังทำการศึกษา วิจัย ค้นคว้า ถึงคุณค่าของข้าวพันธุ์พื้นเมือง เพื่อให้ผู้บริโภคได้เห็นและเป็นความต้องการของประชาชนร่วมกับข้าวพันธุ์ใหม่ เพื่อให้ข้าวเหล่านี้ไปสู่มือประชาชนให้มากที่สุด ทั้งในประเทศและนอกประเทศ พัฒนาสู่การส่งออก เพื่อให้สอดคล้องกับการพัฒนาเศรษฐกิจ ไทยแลนด์ 4.0 โดยส่งออกประเทศในอาเซียนให้ได้ก่อน ให้เป็นที่รู้จัก ซึ่งจะทำให้ประชาชนมีรายได้เพิ่มขึ้น
ด้าน นายวิทยา กี่เส้ง นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรประจำตำบลบุดี กล่าวว่า เกษตรอำเภอเมืองยะลา ได้เข้ามาสนับสนุนกลุ่มวิสาหกิจชุมชนปลูกข้าวปลอดสารพิษ ตำบลบุดี ตั้งแต่เริ่มปลูก โดยใช้เชื้อไตรโคเดอร์มา ป้องกันเชื้อราที่จะเกิดขึ้นกับต้นข้าวระยะการดำ การใส่ปุ๋ย โดยจะไม่ใช้สารเคมี จะใช้สูตรน้ำเขียว ทำจากพืช ผัก ผลไม้ บำรุง ตลอดจนการเก็บเกี่ยว โดยจะเป็นการสุ่มเพื่อนับปริมาณผลผลิตต่อไร่ของข้าวให้ได้ชัดเจนมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ ยังถ่ายทอดความรู้ร่วมกับประสบการณ์ วิถีชาวบ้าน โดยใช้ระบบโรงเรียนเกษตรกรถ่ายทอดให้แก่เกษตรกร ชาวบ้านในพื้นที่อีกด้วย
ขณะที่ นายซาการียา เดร์ ประธาน และนางสาวโรสนี ดอเลาะ เหรัญญิก กลุ่มวิสาหกิจชุมชนปลูกข้าวปลอดสารพิษ ตำบลบุดี กล่าวว่า ชาวบ้านให้ความสนใจปลูกข้าวกันมาก ทำให้มีรายได้เพิ่ม จากเดิมชาวบ้านไม่ได้ปลูกข้าวหอมมือลอเป็นหลัก จะมีหลายๆ พันธุ์ปลูกคละกันไป ปัจจุบันชาวบ้านหันมาปลูกข้าวหอมมือลอ เพิ่มขึ้นเดิม 25 ราย ตอนนี้ก็เพิ่มเป็น 85 ราย โดยทุกคนก็จะเห็นความสำคัญของข้าวหอมมือลอ ที่ควรจะอนุรักษ์ไว้ เพราะเป็นข้าวท้องถิ่นที่มีมาตั้งแต่ดั้งเดิม การตลาดก็ต้องการมากขึ้น มีคนให้ความสนใจและเริ่มรู้จักข้าวหอมมือลอ
ซึ่งนอกจากจะขายเป็นข้าวกล้องแล้ว หลังจากกลุ่มได้เริ่มแปรรูปข้าวหอมมือลอ จากยอดข้าวมาเป็นผลิตภัณฑ์น้ำนมแปรรูป และข้าวยำแปรรูป ก็ได้รับการตอบรับเป็นอย่างดี ประชาชนให้ความสนใจสั่งซื้อกันจำนวนมาก ส่งผลให้ชาวบ้านมีรายได้กันเพิ่มขึ้นอีกด้วย
